Öz
Edebî metinler özü ve yapısı itibariyle insana dairdir. Bu nedenle edebiyat, insan psikolojisi ile ilgili çalışmalara uzak değildir. Freud’un psikanalitik kuramını oluştururken edebî metinlerden yararlanması, iki disiplin arasındaki etkileşimin göstergesidir. Bu bağlamda önce Freud ardından Jung’un psikanalitik çalışmaları, edebiyat eleştirisinde işlevsel metodların oluşturulmasına katkı sunmuştur.
Bu çalışma, kendisini Freud’un ardılı olarak gören ve çalışmaları neticesinde Hümanist Psikanaliz kuramını geliştiren Erich Fromm’un görüşlerine dayanmaktadır. Özellikle Fromm’un “sosyal karakter” olarak adlandırdığı toplumsal eğilimler merkeze alınarak Pınar Kür’ün Yarın Yarın adlı romanında öne çıkan birey-toplum uyuşmazlığı çözümlenmektedir. Yarın Yarın’daki roman kişilerinin, söz konusu uyuşmazlıktan doğan, varoluşsal sorunları irdelenmektedir. Böylece uygulaması gerçekleştirilen eleştiri yönteminin farklı incelemelere katkı sunacağı düşünülmektedir.
Anahtar Sözcükler: Erich Fromm, psikanalitik eleştiri, Pınar Kür, varoluşsal sorunlar.
Anahtar Kelimeler
Erich Fromm psikanalitik eleştiri Pınar Kür Varoluşsal sorunlar
Kaynakça
- Arslan, F. (2019). Boş Zaman Figürleri / Erken Dönem Türk Romanında Nesne-Tüketim İlişkileri. Ankara: Akçağ.
- Freud, S. (1999). Sanat ve Edebiyat. (E. Kapkın, & A. Tekşen Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (1993). İnsandaki yıkıcılığın kökenleri (Cilt 1). (Ş. Alpagut, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2017). Kendini Savunan İnsan. (N. Arat, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (2011). Özgürlükten Kaçış. (Ş. Yeğin, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2018). Psikanalize Yeni Bir Bakış. (F. Sezer, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (1995). Umut Devrimi. (Ş. Yeğin, Çev.) istanbul: Payel.
- Fromm, E. (2015). Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum. (N. Ararat, Çev.) İstanbul: Say.
- Gasset, J. O. (2014). Kitlelerin Ayaklanması (IV b.). (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Geçtan, E. (2014). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis.
- Giddens, A. (2016). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Jung, C. G. (2015). Dört Arketip. (Z. A. Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis.
- Kanter, B. (2019). Kurmaca Bedenler - Türk Romanında Bir Söylem Biçimi Olarak Beden. İstanbul: Kesit.
- Kızıltan, H. (2011). Narsizm ya da Ruhsallığın Ontolojisi. Doğu Batı (56), 55-83.
- Kür, P. (2013). Yarın yarın. İstanbul: Everest.
- Parman, T. (2011). Psikanaliz Nerededir? Psikanalizin Bir Güçlüğü Olarak "Uygulamalı Psikanaliz". Doğu Batı (56), 247-255.
- Rank, O. (2001). Doğum Travması. İstanbul: Metis.
- Veblen, T. B. (2016). Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelemesi. (E. K.-H. Bilir, Çev.) Ankara: Heretik.
Öz
Edebî metinler özü ve yapısı itibariyle insana dairdir. Bu nedenle edebiyat, insan psikolojisi ile ilgili çalışmalara uzak değildir. Freud’un psikanalitik kuramını oluştururken edebî metinlerden yararlanması, iki disiplin arasındaki etkileşimin göstergesidir. Bu bağlamda önce Freud ardından Jung’un psikanalitik çalışmaları, edebiyat eleştirisinde işlevsel metodların oluşturulmasına katkı sunmuştur.
Bu çalışma, kendisini Freud’un ardılı olarak gören ve çalışmaları neticesinde Hümanist Psikanaliz kuramını geliştiren Erich Fromm’un görüşlerine dayanmaktadır. Özellikle Fromm’un “sosyal karakter” olarak adlandırdığı toplumsal eğilimler merkeze alınarak Pınar Kür’ün Yarın Yarın adlı romanında öne çıkan birey-toplum uyuşmazlığı çözümlenmektedir. Yarın Yarın’daki roman kişilerinin, söz konusu uyuşmazlıktan doğan, varoluşsal sorunları irdelenmektedir. Böylece uygulaması gerçekleştirilen eleştiri yönteminin farklı incelemelere katkı sunacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Erich Fromm, psikanalitik eleştiri, Pınar Kür, varoluşsal sorunlar.
Kaynakça
- Arslan, F. (2019). Boş Zaman Figürleri / Erken Dönem Türk Romanında Nesne-Tüketim İlişkileri. Ankara: Akçağ.
- Freud, S. (1999). Sanat ve Edebiyat. (E. Kapkın, & A. Tekşen Kapkın, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (1993). İnsandaki yıkıcılığın kökenleri (Cilt 1). (Ş. Alpagut, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2017). Kendini Savunan İnsan. (N. Arat, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (2011). Özgürlükten Kaçış. (Ş. Yeğin, Çev.) İstanbul: Payel.
- Fromm, E. (2018). Psikanalize Yeni Bir Bakış. (F. Sezer, Çev.) İstanbul: Say.
- Fromm, E. (1995). Umut Devrimi. (Ş. Yeğin, Çev.) istanbul: Payel.
- Fromm, E. (2015). Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum. (N. Ararat, Çev.) İstanbul: Say.
- Gasset, J. O. (2014). Kitlelerin Ayaklanması (IV b.). (N. G. Işık, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası.
- Geçtan, E. (2014). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis.
- Giddens, A. (2016). Modernliğin Sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
- Jung, C. G. (2015). Dört Arketip. (Z. A. Yılmazer, Çev.) İstanbul: Metis.
- Kanter, B. (2019). Kurmaca Bedenler - Türk Romanında Bir Söylem Biçimi Olarak Beden. İstanbul: Kesit.
- Kızıltan, H. (2011). Narsizm ya da Ruhsallığın Ontolojisi. Doğu Batı (56), 55-83.
- Kür, P. (2013). Yarın yarın. İstanbul: Everest.
- Parman, T. (2011). Psikanaliz Nerededir? Psikanalizin Bir Güçlüğü Olarak "Uygulamalı Psikanaliz". Doğu Batı (56), 247-255.
- Rank, O. (2001). Doğum Travması. İstanbul: Metis.
- Veblen, T. B. (2016). Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelemesi. (E. K.-H. Bilir, Çev.) Ankara: Heretik.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mart 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 5 Sayı: 2 |
Kaynak Göster
DERGİPARK bünyesinde faaliyet gösteren Edebî Eleştiri Dergisi (Journal of Literary Criticism) hakemli ve bilimsel bir dergidir. Dergimiz, hem ulusal ölçekli TR DİZİN'de hem de uluslararası ölçekli MLA'da taranmaktadır.