Öz
Culture is like a memory that transfers the social value between generations. Societies that are from same root sustain the common scars in their culture much as live in different places because of various reasons. Even though the different elements in culture have undergone some minor changes for centuries, they continue to live in the memory of society. Proverbs are important for Turkish world in this context. It is possible to find common scars in Turkish proverbs. The proverbs, in addition to their practical benefits in language, do their most important function by storing and transmitting the culture. Shortly proverbs are language items that contain advices and experiences from past to present. Proverbs contain the several culture elements. One of these elements is Numbers. The Numbers in Turkish proverbs are not ordinary mathematical elements. Each number has semantic field, and a value known by people who are in this Culture. The meanings of the numbers in the proverbs are important evidence showing the accumulation of centuries. In this article proverbs that are from different dialects in Turkish will be analysed and their semantic fields will be evaluated.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksan, D. (2007). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Albayrak, N. (2009). Türkiye Türkçesinde Atasözleri, İstanbul: Kapı Yayınları.
- Altunay, E. (1999). “Sayıların Sembolizmi”. Hermetics ss. 5.
- Bozkurt, K., Bozkurt, H. (2012). “Sayıların Gizemli Dünyası: Kültür ve Edebiyatta Sayı Sembolizmi”. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss. 717-728.
- Coşkun, N. Ç. (2010). “Tahtacılarda Üç Sayısı ve Üçleme”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, S. 56, s. 90.
- Çobanoğlu, Ö. (2004). Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Çoruhlu, Y. (1996).“Türk Kozmolojisinde Yer Alan Bazı Unsurların Türk Halılarındaki İzleri”. Türk Dünyası Araştırmaları, S. 100, s. 228.
- Durbilmez, B. (2007a). “Kırım Türk Halk Anlatılarında Sayı Simgeciliği”, Millî Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi c. 10, s. 177-190, Ankara.
- Durbilmez, B. (2007b). “Türk Kültüründe ve Fütüvvet-nâmelerde 5 Sayısı”. II. Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Ankara.
- Durbilmez, B. (2008). “Nahçıvan Türk Halk İnanışlarında Mitolojik Sayılar”. Turkish Studies, Volume 3/ 7, ss. 212-225.
- Durbilmez, B. (2009). “Türk Kültüründe ve Fütüvvet-Nâmelerde Dört Sayısı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, Sayı 52, ss.71-86.
- Eyüboğlu, İ. Z. (1987). Anadolu İnançları Anadolu Mitolojisi İnanç-Söylence Bağıntısı. Geçit Kitabevi, İstanbul.
Öz
Kültür toplumun değerlerini kuşaktan kuşağa aktaran bir hafıza niteliğindedir. Kökleri aynı olan toplumlar her ne kadar çeşitli nedenlerle farklı coğrafyalarda yaşasalar da ortak geçmişin izlerini kültüründe yaşatırlar. Kültürde yer alan ögeler yüzyıllar boyu bazı küçük değişikliklere uğrasa da toplumun hafızası içerisinde yaşamaya devam eder. Bu bağlamda atasözleri Türk dünyası için oldukça önemlidir. Türk dünyasının ortak geçmişinin izlerini bu sözlerde bulmak mümkündür. Atasözleri dil içerisinde pratik faydalarının yanısıra en önemli işlevini kültürü saklayıp aktarmasıyla yapmaktadır. Kısaca Atasözleri Türk toplumunun geçmişten bugüne yaşadığı tecrübeleri ve bu tecrübeleriyle birlikte öğütlerini yansıtan dil ögeleridir. Atasözleri içerisinde kültüre ait farklı ögeleri bulundurur. Bu ögelerden birisi de sayılardır. Bu sözler içerisinde yer alan sayı adları sıradan matematiksel ögeler değillerdir. Her bir sayının bir anlam alanı ve bu kültüre sahip kişiler tarafından bilinen değeri bulunmaktadır. Atasözlerinde yer alan sayı adlarındaki anlamlar yüzyılların birikimini gösteren önemli delillerdir. Bu çalışmada Türkçenin farklı lehçelerinden tespit edilmiş olan atasözleri ele alınarak bu atasözlerindeki sayılar ve onların anlam alanları ve duygu değerleri incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksan, D. (2007). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Aksoy, Ö. A. (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Albayrak, N. (2009). Türkiye Türkçesinde Atasözleri, İstanbul: Kapı Yayınları.
- Altunay, E. (1999). “Sayıların Sembolizmi”. Hermetics ss. 5.
- Bozkurt, K., Bozkurt, H. (2012). “Sayıların Gizemli Dünyası: Kültür ve Edebiyatta Sayı Sembolizmi”. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss. 717-728.
- Coşkun, N. Ç. (2010). “Tahtacılarda Üç Sayısı ve Üçleme”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, S. 56, s. 90.
- Çobanoğlu, Ö. (2004). Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Çoruhlu, Y. (1996).“Türk Kozmolojisinde Yer Alan Bazı Unsurların Türk Halılarındaki İzleri”. Türk Dünyası Araştırmaları, S. 100, s. 228.
- Durbilmez, B. (2007a). “Kırım Türk Halk Anlatılarında Sayı Simgeciliği”, Millî Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi c. 10, s. 177-190, Ankara.
- Durbilmez, B. (2007b). “Türk Kültüründe ve Fütüvvet-nâmelerde 5 Sayısı”. II. Ahi Evran-ı Veli ve Ahilik Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, Ankara.
- Durbilmez, B. (2008). “Nahçıvan Türk Halk İnanışlarında Mitolojik Sayılar”. Turkish Studies, Volume 3/ 7, ss. 212-225.
- Durbilmez, B. (2009). “Türk Kültüründe ve Fütüvvet-Nâmelerde Dört Sayısı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, Sayı 52, ss.71-86.
- Eyüboğlu, İ. Z. (1987). Anadolu İnançları Anadolu Mitolojisi İnanç-Söylence Bağıntısı. Geçit Kitabevi, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Dili ve Edebiyatı (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 5 Sayı: 1 |
