Söylem Filoloji Dergisi

Öz

Temelini post yapısalcılık, post modernizm ve hermeneutikten alan söylem analizi birçok bilim alanında olduğu gibi çeviribilim alanında da kullanılan bir yöntemdir. Söylem analizi yöntemi kaynak metindeki alt anlamların ortaya çıkarılmasına ve çevirinin daha doğru bir şekilde yapılmasına rehberlik eder. Argo ifadeler içinde bulunduğu toplumun kültürünü yansıtan söylemlerdir. Bu ifadelerin erek metinde aynı etkiyi yaratabilmesi için bulunduğu bağlamın iyi çözümlenmesi gerekmektedir. Bu çözümleme işlemi diliçi çeviri, gösterge okuma, edimbilimsel yaklaşım ve söz dizimi incelemesi gibi disiplinlerarası inceleme alanları gerektirebilir. Söylem analizinin gerektirdiği bu çoklu bakış açısı kaynak metnin daha iyi çözümlenmesine ve erek metne daha doğru bir şekilde aktarılmasına olanak tanır. Bu çalışmada Orhan Kemal’in 72. Koğuş adlı eserinde yer alan argo söylemlerin iki farklı çeviri örneği üzerinden kaynak metin karşılaştırmalı analizi sunulmuştur. Çalışmanın kuramsal bölümünde söylem analizi ve yöntemleriyle ilgili bilgiler verilmiş ve adı geçen eserde yer alan argo söylemler ve aktarımları bu bilgiler çerçevesinde oluşturulmuş olan çoklu bakış açısıyla sosyo kültürel bağlamda incelenmiştir. Çeviri öncesinde yapılacak olan söylem analizinin, metnin daha iyi anlaşılmasına ve alt metinlerde saklı kültürel unsurların ortaya çıkartılmasına dolayısıyla da daha derinlikli ve anlaşılır bir çeviri metin üretilmesine yardımcı olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın çevirmenlere, çevirmen adaylarına ve gelecekte çeviribilim alanında yapılacak olan çalışmalara katkı sunacağı düşünülmektedir.