Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi

Öz

Eser, Çin’deki “yabancı” algısıyla Batı’nın “barbar” tanımı arasında bir ilişki olup olmadığını irdelerken Çinlilerin asırlar boyu sınır komşusu olan Türklere siyasal münasebetleri ve kültürel etkileşimleri doğrultusunda addettiği adlandırmaları klasik metinler ve resmi tarih kayıtları aracılığıyla ele alır. Bu minvalde, Batılı araştırmacılarca gerçek anlamları yok sayılan Di, Yi, Rong, Man ve Hu terimlerinin dönemsel kullanım alanlarına dikkati çeker, coğrafi bölgelerle nasıl ilişkilendirildiğini anlatır ve göçebe kavimlerin barbarlık ifadesini yüklenen herhangi bir tanım almadığını savlar. Yazarın Çin tarihine ışık tutan binlerce yıllık külliyatı içerisinde ilgili terimleri tahlil etmesi ve çeviri aracılığıyla kitabına aktarması, çalışmanın kapsamı açısından ehemmiyetli bir yöntemdir. Eser boyunca, yabancı halkları karşılayan kavramsal zeminin zaman içindeki değişimleri vurgulanırken Çin toplumunun merkez-çevre ayrıştırmasında diğer toplulukları aşağılayan ve dışlayan tasniflere yer vermediğini açıklığa kavuşturur. Zira Çin düşünce geleneğinde kabul gören kozmolojik açılımlar gereği, yeryüzündeki tüm uluslar kimliksel yönden eşittir; muhtemel farklılıklar sınıfsal ayrımlarla izah edilir. Bununla birlikte yazar, özellikle Hu teriminin Hunlarla özdeşliğine yoğunlaşır ve Türkler hakkındaki politik açıklamaların sanıldığından farklı bir konumu işaret ettiğini saptar. Buna göre siyasi ve askeri gücü mütemadiyen methedilen Türkler; saldırılarından korkulan, uğruna set ve duvarlar inşa edilen, düzensiz yaşam tarzı nedeniyle yer yer eleştirilse de heybetli ve kuvvetli duruşlarıyla çoğunlukla Çin hükümdarlarından bile üstün görülen ayrıcalıklı bir mevkide betimlenir. Yazarın edindiği bulgular göz önüne alındığında, Batı’nın dayattığı kötücül nitelemelerin mesnetsiz olduğu; Çin tarihi kaynaklarında Türklerin hiçbir surette “barbar” tasavvurunda anılmadığı kanıtlanır.