An Analysis of Adiyaman’s Compilation of Kurdish Orally Transmitted Folktales Utilizing the Methodology of Russian Formalist Literary Criticism: The Folktale Gurrî û Hûtê Kor
Öz
Using the methodology of Vladimir Propp (1895-1970), a major figure in Russian Formalist literary criticism, this study analyzes Adiyaman’s compilation of Kurdish orally transmitted folktales known as Gurrî û Hûtê Kor. In his major work The Morphology of the Folktale (1928), Propp reduced the Russian folktales compiled by A.N. Afanasyev to what he himself called “functions,” otherwise “morphological substructures.” The Gurrî û Hûtê Kor folktales are a variant of the Gurrî folktales as elaborated on by Kurds speaking Kurmanji in Adıyaman and its surroundings. Also discussed is the role of the folktale in the moral education of society, young and old in view of the importance of the folktale as fantasy intertwined with social realities and universal truths.
Anahtar Kelimeler
Kurdish folktales Morphological substructures Formalist literary criticism Gurrî folktales Narratology
Kaynakça
- KAYNAKÇA Altınkılıç, Ü. (2018). "Ordîxanê Celîl, Celîlê Celîl, Zargotina Kurda, Înstîtûta Kurdzanîyê-Wien, Wien, 2014.", The Journal of Mesopotamian Studies, 3(2): 206.
- Anuk, N. (2012). "Kulturo Fekkî û Sanikê Kirdkî/Zazakî", Mukaddime Dergisi, S.5: 75-87.
- Bayezîdî, M.M. (2012). Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Haz. Jan Dost, Nûbihar Yayınları, 2. Basım, İstanbul.
- Boratav, P.N. (2014). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Bilgesu Yayınları, Ankara.
- Buch, W. (2006). "Masal ve Efsane Üzerine", Çev. Ali Osman Öztürk, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1, Haz. M. Öcal Oğuz, Metin Ekici, Nebi Özdemir, Gülin Öğüt Eker, Selcan Gürçayır, Geleneksel Yay. Ankara.
- Cîhanî, P. (2014). Şiroveya Mem û Zina Ehmedê Xanî, Nûbihar Yayınları, İstanbul.
- Cindî, H. Evdal, E. (2008). Folklora Kurmanca, Latinîzekirin: Tosinê Reşîd, Avesta Yayınları, İstanbul.
- Çifçi, T. (2015). " Di Çarçoveya Çanda Devkî De Di Nav Civaka Kurdan De Dengbêj û Saziya Dengbêjiyê", International Journal of Kurdish Studies, 1(1); pp.110-124.
- Çifçi, T. (2016). Kültür, Sanat ve Siyaset Adamı Olarak Celadet Ali Bedirhan", Kürdoloji Akademik Çalışmalar, Cilt 2, Edit. Hasan Karacan, Yargı Yayınları, Ankara.
- Degh, L. (2006). "Halk Anlatısı", Çev. Zerrin Karagülle, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1, Haz. M. Öcal Oğuz ve. Ark., Geleneksel Yay. Ankara.
- Demir, B. (2016). Çîrokên Kurdî li Gorî Motîf Îndeksa Stith Thompson (Bi Nimûneyên Çîrokên Mîrze Mihemed), Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Kürt Dili ve Kültür Anabilim Dalı, Mardin.
- Dihokî, X. (2002). “Mela Mehmûdê Bayezidî”, Gulistan, 2002, 1(1):r. 83, İstanbul.
- Dundes A. (1984). Sacred Narrative-Readings in the Theory of Myth, University of California Press, Berkeley-Los Angales-London.
- Güntaş Aldatmaz, N. (2014). Folklore Kirmancan Ser o, Roşna Yayınları, Diyarbakır.
- Jung, C.G. (1997). Analitik Psikoloji, Çev. Ender Gürol, Payel yayınevi, İstanbul.
- Keskin, N. (2015), " Di Çarçoveya Teoriya Performansê de Nirxandina Vegotinên Gelêrî", International Journal of Kurdish Studies, 1(2); pp.51-66.
- Keskin, N. (2019). Folklor û Edebiyata Gelêrî, Avesta Yayınları, İstanbul.
- Lerch, P.(1857). Forschungen über die Kurden und die iranischen Nordchaldäer, St.Petersburg.
- Öncü M. (2014). Çîrokên Efsaneyî yên Kurdan, Nûbihar Yayınları, İstanbul, ss.58-70.
- Öztürk, M. (2017). Koleksîyona Aleksandre Jaba ya Destnivîsên Kurdî, Lîs Yayınları, Diyarbakır.
- Propp, V. (2020). Masalın Biçimbilimi, Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 5. Basım, İstanbul.
- Sokolov, Y.M. (2009). Folklor: Tarih ve Kuram, Çev. Yerke Özer, Geleneksel Yayınları, Ankara.
- Subaşı, K. (2020), Kürtçe (Kurmancî) Masalların Anlatı Tipolojisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı, Diyarbakır.
- Thompson, S.(1946). The Folktale, The Dryden Press, Newyork.
- Yıldırım, K, Pertev, R, Aslan, M. (2013). Ji Destpêkê Heta Niha Folklora Kurdî, Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Yayınları, İstanbul.
- Yıldız, A. (2015). "Qewlê Hespê Reş", (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Kürt Dili ve Kültürü Bölümü, Mardin 2015, s.111.
- .................., "Referansên Gramera Kurdî di Edebîyata Devkî ya Gel de "http://acikerisim.artuklu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12514/328#sthash.1GLRXStw.dpbs Erişim Tarihi: 28.05.2020.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Ağustos 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |
Cited By
An Assessment of Narrative Genres in Kurdish Folklore (Epos, Bayt and Narrative Songs)
International Journal of Kurdish Studies
https://doi.org/10.21600/ijoks.1144690
NOTICE: All submissions will be accepted through the Manuscript Submission System. Please click on http://ijoks.com/ and register to submit a paper.