Öz
In recent years, Kurdish folklore has seen extensive research and significant progress in analysis and classification. However, despite the magnitude and abundance of Kurdish folklore, scientific studies on the definition, differentiation, and determination of literary boundaries in oral literature genres have been inadequate. The most problematic issue in studies on Kurdish folklore has been the identification of specific genres and what to call them. The narrative genres are especially prone to obfuscate definitive genres and literary boundaries. Narrative types are long Kurdish narratives: epos (epic), bayt (with metres), and narrative songs (storytelling). Although the narrative types are divided into plain verse, plain prose, and verse-prose, plain prose is not examined in this article the aim of which is to introduce narrative genres per se, determine their literary boundaries, and reveal their characteristics. For this, the forms of epos, bayt, and narrative songs are compared and their similarities and differences are determined in terms of content, shape, performer, motif, theme, geography, and cultural region.
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
İlginiz için şimdiden çok teşekkür ederim.
Kaynakça
- Abdullah, M. (2002). Beytên kurdî. Dihok: Weşanxana Spîrêz.
- Babayiğit, M. V. (2020). Kürtçe, Türkçe ve İngilizce Atasözlerinde Azim, Başarı, Çalışkanlık, Kararlılık ve Tembellik İfadeleri. International Journal of Kurdish Studies, 6(2), 245-257.
- Chyet, M. L. (1991). And a thornbush sprang up between them, studies on Mem û Zîn, A Kurdish Romance. Ph.D. Diss., Univercity of California, Berkeley.
- Cîhanî, P. (2022). Mem û Zîn, berawirdkirina kurmancî û ya hewramî. Van: Weşanên Peywend.
- Çalıştıran, R. (2015). Lîteratûrek li ser destanên kurdî. R. Pertev (ed.) Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (221-246). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Çetin, N. M. (1992). Beyit. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. 6/66.
- Çifçi, T. (2019). Motîfa Şertdanînê di Kilamên Dengbêjan de. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 11, 1(23), 383-394.
- Çifçi, T. (2020). Adıyaman Yöresinden Derlenen "Gurrî û Hûtê Kor" Masalının Rus Yapısalcı Metodu Çerçevesinde Analizi. International Journal of Kurdish Studies, 6 (2): 182-201.
- Goran, Y. H. (2011). Pênc destanî kurdewarî. Hewlêr: Çapxaney Roşinbîrî.
- Hassanpour, A. (1989). Bayt. Encyclopedia Iranica. (Dîtin: 02.05.2022), https://www.iranicaonline.org/articles/bayt-folk-art
- Hîkmet, B. (2015). Li gorî teorîyên nûjen rewşa folklora kurdî. R. Pertev (ed.) Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (25-108). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Kızılkaya, M. (2000). Kayıp diwan. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kaplan, Y. (2019). Beyt û destanên kurdî. İstanbul: Nubihar Yayınları.
- Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
- Karasoy, Y. (2012). Destan kavramı. M. G. Bekir Direkçi (Dü.) Prof. Dr. Yakup Karasoy Türk Dili, Edebiyatı ve Kültürü Üzerine Makaleler (151-160). Konya: Aybil Yayınları.
- Keskin, N. (2019). Folklor û edebîyata gelêrî. İstanbul: Avesta Yayınları.
- Lescot, R. (2020). Memê Alan. İstanbul: Avesta Yayınları.
- Nazê, B. (2012). Ferhenga têrmên wêjeyî. Dihok: Çapxana Hawar.
- Oğuz, M. Ö. (2004). Destan tanımı ve eski türk destanları. Milli Folklor 62, 5-7.
- Pertev, R. (2015). Danasîn û rewşa giştî ya xebatên li ser folklor û edebîyata kurdî ya gelêrî. R. Pertev (ed.), Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (11-24). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Qazî, Q. F. (2007). Gencîney beytî kurdî. Hewlêr: Dezgay Çap û Belawkirdinewey Aras.
- Qazî, Q. F. (2009). Sê beytî folklorîk: Mem û Zîn, Xec û Sîyamend, Ehmedî Şeng. Hewlêr: Çapxaney Aras.
- Qeredaxî, M. 'E. (2008). Deqname, beyt û honrawe kurdîyekan. Hewlêr: Bilawkirawey Aras.
- Reşo, X. C. (2004). Perin ji edebê dînê êzdîyan (Cilt 1). Dihok: Weşanxana Spîrêz.
- Resûl, Î. M. (2010). Lêkolînewey edebî folklorî kurdî. Hewlêr: Çapxaney Aras.
- Şêlazî, C. M. (2010). Hindek beytên kurdî ji destnivîsên Mela Mistefa Oremarî. Dihok: Çapxana Hawar.
- Şêlazî, C. M. (2012). Sê beytên kurdî di destnivîsa Feq Mihemedê Tuxobî da . Silêmanî: Enstîtuya Kelepûrê Kurdî.
- Tanrıkulu, V., & Babayiğit, M. V. (2021a). Common Mythological Legendary and Religious Heroes in the Divans of Serda and Hesbi. Kadim Hikmet Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 22–34.
- Tanrıkulu, V., & Babayiğit, M.V., (2021b). The Elements of Classical Roman in Jana Gel, Kurdiname, 5, p.48-57.
- Yetiş, K. (1994). Destan. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. 9/202-5.
Öz
In recent years, Kurdish folklore has seen extensive research and significant progress in analysis and classification. However, despite the magnitude and abundance of Kurdish folklore, scientific studies on the definition, differentiation, and determination of literary boundaries in oral literature genres have been inadequate. The most problematic issue in studies on Kurdish folklore has been the identification of specific genres and what to call them. The narrative genres are especially prone to obfuscate definitive genres and literary boundaries. Narrative types are long Kurdish narratives: epos (epic), bayt (with metres), and narrative songs (storytelling). Although the narrative types are divided into plain verse, plain prose, and verse-prose, plain prose is not examined in this article the aim of which is to introduce narrative genres per se, determine their literary boundaries, and reveal their characteristics. For this, the forms of epos, bayt, and narrative songs are compared and their similarities and differences are determined in terms of content, shape, performer, motif, theme, geography, and cultural region.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdullah, M. (2002). Beytên kurdî. Dihok: Weşanxana Spîrêz.
- Babayiğit, M. V. (2020). Kürtçe, Türkçe ve İngilizce Atasözlerinde Azim, Başarı, Çalışkanlık, Kararlılık ve Tembellik İfadeleri. International Journal of Kurdish Studies, 6(2), 245-257.
- Chyet, M. L. (1991). And a thornbush sprang up between them, studies on Mem û Zîn, A Kurdish Romance. Ph.D. Diss., Univercity of California, Berkeley.
- Cîhanî, P. (2022). Mem û Zîn, berawirdkirina kurmancî û ya hewramî. Van: Weşanên Peywend.
- Çalıştıran, R. (2015). Lîteratûrek li ser destanên kurdî. R. Pertev (ed.) Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (221-246). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Çetin, N. M. (1992). Beyit. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. 6/66.
- Çifçi, T. (2019). Motîfa Şertdanînê di Kilamên Dengbêjan de. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 11, 1(23), 383-394.
- Çifçi, T. (2020). Adıyaman Yöresinden Derlenen "Gurrî û Hûtê Kor" Masalının Rus Yapısalcı Metodu Çerçevesinde Analizi. International Journal of Kurdish Studies, 6 (2): 182-201.
- Goran, Y. H. (2011). Pênc destanî kurdewarî. Hewlêr: Çapxaney Roşinbîrî.
- Hassanpour, A. (1989). Bayt. Encyclopedia Iranica. (Dîtin: 02.05.2022), https://www.iranicaonline.org/articles/bayt-folk-art
- Hîkmet, B. (2015). Li gorî teorîyên nûjen rewşa folklora kurdî. R. Pertev (ed.) Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (25-108). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Kızılkaya, M. (2000). Kayıp diwan. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kaplan, Y. (2019). Beyt û destanên kurdî. İstanbul: Nubihar Yayınları.
- Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
- Karasoy, Y. (2012). Destan kavramı. M. G. Bekir Direkçi (Dü.) Prof. Dr. Yakup Karasoy Türk Dili, Edebiyatı ve Kültürü Üzerine Makaleler (151-160). Konya: Aybil Yayınları.
- Keskin, N. (2019). Folklor û edebîyata gelêrî. İstanbul: Avesta Yayınları.
- Lescot, R. (2020). Memê Alan. İstanbul: Avesta Yayınları.
- Nazê, B. (2012). Ferhenga têrmên wêjeyî. Dihok: Çapxana Hawar.
- Oğuz, M. Ö. (2004). Destan tanımı ve eski türk destanları. Milli Folklor 62, 5-7.
- Pertev, R. (2015). Danasîn û rewşa giştî ya xebatên li ser folklor û edebîyata kurdî ya gelêrî. R. Pertev (ed.), Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (11-24). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Qazî, Q. F. (2007). Gencîney beytî kurdî. Hewlêr: Dezgay Çap û Belawkirdinewey Aras.
- Qazî, Q. F. (2009). Sê beytî folklorîk: Mem û Zîn, Xec û Sîyamend, Ehmedî Şeng. Hewlêr: Çapxaney Aras.
- Qeredaxî, M. 'E. (2008). Deqname, beyt û honrawe kurdîyekan. Hewlêr: Bilawkirawey Aras.
- Reşo, X. C. (2004). Perin ji edebê dînê êzdîyan (Cilt 1). Dihok: Weşanxana Spîrêz.
- Resûl, Î. M. (2010). Lêkolînewey edebî folklorî kurdî. Hewlêr: Çapxaney Aras.
- Şêlazî, C. M. (2010). Hindek beytên kurdî ji destnivîsên Mela Mistefa Oremarî. Dihok: Çapxana Hawar.
- Şêlazî, C. M. (2012). Sê beytên kurdî di destnivîsa Feq Mihemedê Tuxobî da . Silêmanî: Enstîtuya Kelepûrê Kurdî.
- Tanrıkulu, V., & Babayiğit, M. V. (2021a). Common Mythological Legendary and Religious Heroes in the Divans of Serda and Hesbi. Kadim Hikmet Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 22–34.
- Tanrıkulu, V., & Babayiğit, M.V., (2021b). The Elements of Classical Roman in Jana Gel, Kurdiname, 5, p.48-57.
- Yetiş, K. (1994). Destan. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. 9/202-5.
Öz
In recent years, Kurdish folklore has seen extensive research and significant progress in analysis and classification. However, despite the magnitude and abundance of Kurdish folklore, scientific studies on the definition, differentiation, and determination of literary boundaries in oral literature genres have been inadequate. The most problematic issue in studies on Kurdish folklore has been the identification of specific genres and what to call them. The narrative genres are especially prone to obfuscate definitive genres and literary boundaries. Narrative types are long Kurdish narratives: epos (epic), bayt (with metres), and narrative songs (storytelling). Although the narrative types are divided into plain verse, plain prose, and verse-prose, plain prose is not examined in this article the aim of which is to introduce narrative genres per se, determine their literary boundaries, and reveal their characteristics. For this, the forms of epos, bayt, and narrative songs are compared and their similarities and differences are determined in terms of content, shape, performer, motif, theme, geography, and cultural region.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdullah, M. (2002). Beytên kurdî. Dihok: Weşanxana Spîrêz.
- Babayiğit, M. V. (2020). Kürtçe, Türkçe ve İngilizce Atasözlerinde Azim, Başarı, Çalışkanlık, Kararlılık ve Tembellik İfadeleri. International Journal of Kurdish Studies, 6(2), 245-257.
- Chyet, M. L. (1991). And a thornbush sprang up between them, studies on Mem û Zîn, A Kurdish Romance. Ph.D. Diss., Univercity of California, Berkeley.
- Cîhanî, P. (2022). Mem û Zîn, berawirdkirina kurmancî û ya hewramî. Van: Weşanên Peywend.
- Çalıştıran, R. (2015). Lîteratûrek li ser destanên kurdî. R. Pertev (ed.) Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (221-246). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Çetin, N. M. (1992). Beyit. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. 6/66.
- Çifçi, T. (2019). Motîfa Şertdanînê di Kilamên Dengbêjan de. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 11, 1(23), 383-394.
- Çifçi, T. (2020). Adıyaman Yöresinden Derlenen "Gurrî û Hûtê Kor" Masalının Rus Yapısalcı Metodu Çerçevesinde Analizi. International Journal of Kurdish Studies, 6 (2): 182-201.
- Goran, Y. H. (2011). Pênc destanî kurdewarî. Hewlêr: Çapxaney Roşinbîrî.
- Hassanpour, A. (1989). Bayt. Encyclopedia Iranica. (Dîtin: 02.05.2022), https://www.iranicaonline.org/articles/bayt-folk-art
- Hîkmet, B. (2015). Li gorî teorîyên nûjen rewşa folklora kurdî. R. Pertev (ed.) Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (25-108). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Kızılkaya, M. (2000). Kayıp diwan. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kaplan, Y. (2019). Beyt û destanên kurdî. İstanbul: Nubihar Yayınları.
- Karacan, H., & Babayiğit, M. V. (2017). Türk ve Kürt Dillerinin Sentaks (Sözdizimsel) Karşılaştırması. Tiydem Yayıncılık, Editör: Hasan KARACAN, Basım sayısı, 3, 7-31.
- Karasoy, Y. (2012). Destan kavramı. M. G. Bekir Direkçi (Dü.) Prof. Dr. Yakup Karasoy Türk Dili, Edebiyatı ve Kültürü Üzerine Makaleler (151-160). Konya: Aybil Yayınları.
- Keskin, N. (2019). Folklor û edebîyata gelêrî. İstanbul: Avesta Yayınları.
- Lescot, R. (2020). Memê Alan. İstanbul: Avesta Yayınları.
- Nazê, B. (2012). Ferhenga têrmên wêjeyî. Dihok: Çapxana Hawar.
- Oğuz, M. Ö. (2004). Destan tanımı ve eski türk destanları. Milli Folklor 62, 5-7.
- Pertev, R. (2015). Danasîn û rewşa giştî ya xebatên li ser folklor û edebîyata kurdî ya gelêrî. R. Pertev (ed.), Edebîyata Kurdî ya Gelêrî, Dîrok-Teorî-Rêbaz-Lîteratûr-Berawirdî- 1 (11-24). İstanbul: Avesta Yayınları.
- Qazî, Q. F. (2007). Gencîney beytî kurdî. Hewlêr: Dezgay Çap û Belawkirdinewey Aras.
- Qazî, Q. F. (2009). Sê beytî folklorîk: Mem û Zîn, Xec û Sîyamend, Ehmedî Şeng. Hewlêr: Çapxaney Aras.
- Qeredaxî, M. 'E. (2008). Deqname, beyt û honrawe kurdîyekan. Hewlêr: Bilawkirawey Aras.
- Reşo, X. C. (2004). Perin ji edebê dînê êzdîyan (Cilt 1). Dihok: Weşanxana Spîrêz.
- Resûl, Î. M. (2010). Lêkolînewey edebî folklorî kurdî. Hewlêr: Çapxaney Aras.
- Şêlazî, C. M. (2010). Hindek beytên kurdî ji destnivîsên Mela Mistefa Oremarî. Dihok: Çapxana Hawar.
- Şêlazî, C. M. (2012). Sê beytên kurdî di destnivîsa Feq Mihemedê Tuxobî da . Silêmanî: Enstîtuya Kelepûrê Kurdî.
- Tanrıkulu, V., & Babayiğit, M. V. (2021a). Common Mythological Legendary and Religious Heroes in the Divans of Serda and Hesbi. Kadim Hikmet Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 22–34.
- Tanrıkulu, V., & Babayiğit, M.V., (2021b). The Elements of Classical Roman in Jana Gel, Kurdiname, 5, p.48-57.
- Yetiş, K. (1994). Destan. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. 9/202-5.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Kürtçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Ağustos 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Temmuz 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 8 Sayı: 2 |
Cited By
Di Temayên Destana Kela Dimdimê da Kurdînîya Îdeal
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1316386
NOTICE: All submissions will be accepted through the Manuscript Submission System. Please click on http://ijoks.com/ and register to submit a paper.